02-11-2006

MIDDELBURG – Het is opvallend.
Vraag zestien dichters een vers over Middelburg te maken en ze komen bijna allemaal met poëzie vol hang naar het verleden en onvrede over de stad van nu. Een lofdicht op Middelburg klinkt maar zelden in de bundel
De slager van de Vleeshal, die vanavond wordt gepresenteerd.

De Kunst- en Cultuurroute Middelburg, elke eerste zondag van de maand, staat in november altijd in het teken van poëzie. Deze keer heeft de organiserende werkgroep aan scheidend stadsdichter Jan J.B. Kuipers gevraagd een thema te kiezen. Hij opperde ‘Middelburg en het gedoe’. De voorwaarde was wel dat de gevraagde dichters het niet over de theaterperikelen zouden hebben, want dat ligt wel erg voor de hand.
De resultaten zijn gebundeld in De slager van de Vleeshal. Fred Bergwerff dichtte bijvoorbeeld over het fonteinkunstwerk op de Markt, Rob van Hese over Laurens Geerse, Juul Kortekaas over het windwijzerschip op de koepel van de Oostkerk, Hans Overduin over Jan Kuipers en Anneke Schenk over haar ‘geliefde doden’.
Veelal domineren weemoed en nostalgie, naar het eigen verleden of naar het verre verleden van de stad, zoals bij Joop Buma in Het Princezaaltje 1:

het verleden
hangt als een onzichtbare
luchtlaag over de Markt
slechts waarneembaar
voor hen die er
kennis van hebben
zij zien
nog de kerk in het midden,
veel mensen op dichtersvoeten
een poortje
binnengaan naar het Princezaaltje,
spelen met woorden op wagens,
zij horen
de echo uit verdwenen muren,
bron die onbereikbaar lijkt,
doch gedachten kleurt
met klanken.

De glorie van destijds en de monumentale schoonheid in de stad worden herhaaldelijk afgezet tegen moderne ontwikkelingen. Theo Raats rept bijvoorbeeld van de vele nieuwbouw:
‘in de buitenwijken maakt de nouveau riche/ een aanvang met een nieuw begin en laat het hart voor wat het is’. Robbert Jan Swiers heeft het, onder meer, over ‘gespleten stad, adderpolitiek, bestuurlijk onvermogen,/ kankergroei, gruwelijke aanwas van kubusdozeneenheidsworst,/ aluminium frietkotten, Formido houtwanden, kitsch graanbeurzen,/ sloopwoede, visieloos opportunisme,
putjesscheppers’.
Nelleke Maljaars heeft in ‘Integratieplan’ het nieuwe gebouw
van Rijkswaterstaat, langs het kanaal, als onderwerp genomen, met als eerste regels: ‘Een mammoettanker
heeft zich/ klemgevaren
voor de grote brug// Aan
land getrokken sloeg/ Rijkswaterstaat
aan ’t muiten.// Daar
waar eens ons zwembad lag//
Het ligt er als een aangespoelde
vis./ Hier worden dromen uitgespuugd
(…)’. Mooi is ook de constatering
van André van der Veeke: ‘Je houdt alleen maar
van wat voorbij is/ maar zelf
heb je nooit/ in zo’n gedresseerde
eeuw gewoond’, met als conclusie:
‘Het verleden is hier een trampoline’.

Marcel Koopman noteerde in ‘Middelburg augustus 2006’ zijn
‘visioenen’. Hij is ‘gekomen om in deze stad te wonen/ en vond een woonplaats vol met wonden’. Koopman nodigt uit tot ‘dromen wat zou kunnen zijn./ Grote provinciestad op grond van het verleden’. Hij heeft het in een van de strofes, hoe actueel, over het dempen van het kanaal:
Laten we het kanaal maar dempen
met schroot van stadskantoor en
waterschap
scherven van waterstaat en het papier
van handjeklap en raadsbesluiten.
Het buitensingel wordt weer aangelegd,
en een verbod op polyester boten
wordt door ons juichend aangenomen.

De betrokken dichters lezen zondag 5 november hun werk voor tijdens de Kunst- en Cultuurroute: om 13.30 uur in De Drukkerij (Fred Bergwerff, Joop Buma, Laurens Geerse), om 14.30 uur in Borneo, Kuiperspoort 22 (Rob van Hese, Marcel Koopman, Juul Kortekaas), om 15.30 uur in Koepoortstraat 6 (Karel Leeftink, Nelleke Maljaars, Hans Overduin, Arnold Parre) en om 16.30 uur bij CBK Zeeland (Theo Raats, Anneke Schenk, Robbert Jan Swiers, André van der Veeke). Jan J.B. Kuipers is op alle locaties aanwezig.