04-10-2003
Robbert Jan Swiers verdiepte zich in jubilerende middelbare school
Boek vertelt geschiedenis CSW
MIDDELBURG – De Christelijke Scholengemeenschap Walcheren viert dit jaar het vijftigjarig bestaan. Goed beschouwd bestaat de school al veel langer. Al in 1864 werd de oudste voorloper van de school opgericht. Robbert Jan Swiers schreef een boek over de geschiedenis van het voortgezet christelijk onderwijs op Walcheren.
Dat heeft zich altijd in Middelburg geconcentreerd. „Omdat het de belangrijkste stad was”, verklaart auteur Robbert Jan Swiers. „Er woonden de meeste mensen. In Vlissingen was een katholieke school, maar die was verbonden met de Belgische loodsen. Toen die vertrokken, zag je het aantal leerlingen naar beneden gaan.”
Het Vlissings gemeentebestuur werkte in de jaren 20 en 30 bovendien de komst van christelijke scholen tegen. „Vlissingen is een hele liberale havenstad geweest. Gemeenten konden de stichting van scholen niet tegenhouden, maar ze konden er wel moeilijk over doen.”
Eigen gebouw
In Middelburg begon het in 1864 met een lagere school en een ulo, een school voor uitgebreid lager onderwijs. De eerste lessen werden gegeven in het Schuttershof, na twee jaar vond men een eigen gebouw in de Bogardstraat. Later werd de school uitgebreid met een mulo.
Rond de eeuwwisseling fuseerde de school, waar uitsluitend jongens lessen volgden, met de meisjesschool uit de Singelstraat. De school in de Bogardstraat is de voorloper van de Griffioenmavo aan de Olmenlaan, die uiteindelijk in 1992 opging in de CSW.
Na de oorlog nam het aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs spectaculair toe. In Middelburg In Middelburg was al een stedelijk gymnasium. De twee Walcherse steden hadden bovendien allebei een rijks-hbs. In 1953 opende de christelijke hbs aan de Dam. De school groeide al snel uit zijn jasje. In het derde leerjaar was er één toilet voor 172 leerlingen.
Bijna tien jaar later trok de school in een nieuw gebouw aan de Elzenlaan. Commissaris van de koningin De Casembroot onthulde boven de ingang de spreuk die een hele generatie CSW’ers nooit zal vergeten: ‘Ken hem in al uw wegen’.
Naast de hbs, de ulo en de mulo ontstonden in die jaren christelijke scholen voor beroepsonderwijs. In Middelburg kwamen een landbouwhuishoudschool, een detailhandelsvakschool en een lagere technische school. In Oostkapelle werd ook een landbouwhuishoudschool opgericht. Daar was ook een lagere landbouwschool, die in 1965 fuseerde met de landbouwschool in Middelburg.
Of je in die jaren naar de landbouwschool of de hbs ging, had vooral te maken met je afkomst, zegt Swiers. „Als je vader boer was, werd jij ook boer.” Aan de andere kant moesten kinderen uit gegoede families minimaal naar de hbs. „Kon je dat niet, dan ging je toch. Dan zorgden ze ervoor dat je slaagde.”
Leerlingenkaarten
Het boek is een instellingsgeschiedenis, legt Swiers uit. Verhalen over leerlingen staan er nauwelijks in. „Van de Klarenbeek-lts waren er nog heel veel leerlingenkaarten. Daar zou je een heleboel over kunnen schrijven. Maar van andere scholen had ik helemaal niets, dus dan is het niet compleet.”
Swiers heeft er ook niet voor gekozen om een lijstje met prominente leerlingen samen te stellen. „Moet je dan schrijven over mensen die hoogleraar zijn geworden? Of moet je schrijven over die jongen die in brokstukken op school kwam, zijn diploma haalde, een fietsenzaak begon en nu een succesvol middenstander is? Wat is dan belangrijk? Ik denk het laatste.”
Nadia Berkelder
Robbert Jan Swiers, Een gulle klassikale lach is niet misplaatst, Geschiedenis van het christelijk voortgezet onderwijs op Walcheren, 1864-2004.
Uitgeverij Den Boer/de Ruiter, ISBN: 907457646X,
Prijs 39,90 euro.
